Ṣùgbón Ṣùúrù Oòrùn

Aa rí ọ̀rọ̀ àgbà tó ń sọ pé oòrùn lẹ̀ oòrùn. Èé ṣe oòrùn fi lẹ̀? Oòrùn kò lẹ̀, òun nìkan ni ó ń rìn lójú ọ̀run. Bákan náà, ọ̀run kò ṣe gbóŋgbó, ó gbẹ́ dúró tí kò sì rìn.

Nígbà tí ọ̀sẹ̀ bá wá kọjá lójú ọ̀run, ó máa ń pa ọ̀run mọ́ oòrùn kí o má ba fún wa ní ìràn. Ìgbà yẹn ni a máa ń rí ọ̀rọ̀ àgbà tó ń sọ pé oòrùn ti lẹ̀. Ìgbà tó bá yá, ọ̀sẹ̀ máa ń lọ, oòrùn á sì tún fara hàn wá.

Torí náà, kò sí àkókò tí oòrùn lẹ̀. Òun nìkan ni ó ń rìn kọjá ọ̀run láti ọ̀rọ̀ sí ìgbàlẹ̀.

Ìṣàlàyé Ìjìnlẹ̀

Ní ọ̀rọ̀ àgbà, ó lè má gbádùn tó nígbà tí ọ̀rọ̀ bá gbádùn níjẹ́mọ́ ṣáájú. Fún àpẹẹrẹ, àgbà máa ń sọ pé àìsàn gbàgbà kò ní ẹ̀gbọ̀n, ṣùgbọ́n gbogbo ènìyàn mọ̀ pé àìsàn gbàgbà ní ẹ̀gbọ̀n, tí ó sì ń gbàgbà ohun tó ṣẹ́ nígbà tí ó kò tí ó bá yà. Nígbà tí ọ̀rọ̀ bá ti gbádùn yìí, a máa ń gbọ́ ẹ̀rí ọ̀rọ̀ náà. Fún àpẹẹrẹ, a máa ń gbọ́ bí ọmọdé bá tì ẹ̀sìn ọlọ̀run, a máa ń gbọ́ ẹ̀rí láti inú Ìwé Mímọ́ tó sọ pé "Ẹ̀sín ọlọ̀run + ọmọdé = Àgbà." Ṣùgbọ́n nígbà tí ọ̀rọ̀ bá gbádùn níjẹ́mọ́ ọ̀rọ̀, a máa ń rí ìgbàgbọ́ ọ̀rọ̀ náà tó gbàǹdà. Fún àpẹẹrẹ, ní ọ̀rọ̀ àgbà tó sọ pé oòrùn lẹ̀ oòrùn, a rí ìgbàgbọ́ ọ̀rọ̀ náà tó gbàǹdà. Ìgbàgbọ́ yìí gbàǹdà tó bẹ́ẹ̀ jẹ́ pé ṣùgbọ́n ó kàmàmà, bí a bá gbọ́ àkókò tó kù títí oòrùn bá lẹ̀, a ń ṣe ìgbàgbọ́ pé oòrùn ti lẹ̀ tẹ́lẹ̀.

Èé ṣe tí ìgbàgbọ́ yìí fi gbàǹdà tó bẹ́ẹ̀? Ọ̀ràn ni pé oòrùn máa ń tún ìgbàlẹ́ lọ nígbà tí ó bá kọjá láti ọ̀rọ̀ sí ìgbàlẹ̀. Nígbà tí ó bá kọjá láti ọ̀rọ̀ sí ìgbàlẹ̀, ó máa ń wọ́ ní ibì kan tí a ń pè ní "ìwọ̀ oòrùn" (horizon). Nígbà tí oòrùn bá kọjá sí ibì yìí, a máa ń rí ẹ̀sẹ̀ oòrùn níbí, tí a sì máa ń gbọ́ ọ̀rọ̀ àgbà tó ń sọ pé oòrùn ti lẹ̀. Ṣùgbọ́n ó gbẹ́ dúró níbí, ó sì máa ń rìn ní ẹ̀yìn ilẹ̀ wa. Nígbà tó bá rìn yìí, a máa ń rí ẹ̀sẹ̀ oòrùn tí ó ń wọ́njú síbi rere.

Àkókò tí oòrùn bá kọjá láti ọ̀rọ̀ sí ìgbàlẹ̀ yí ni a máa ń pè ní "ìgbàlẹ̀" (dusk). Nígbà yìí, oòrùn máa ń wọ́ ní iwọ̀ oòrùn, tí a sì máa ń rí ìràn oòrùn tí ó ń wọ́ ní ibì kan. Nígbà tó bá yá, oòrùn á sì tún rìn lọ́wọ́lọ́wọ́, tí a sì máa ń rí ìràn oòrùn tí ó ń wọ́ ní gbogbo ibi.

Èyí ni ìgbà tí a máa ń rí ọ̀rọ̀ àgbà tó ń sọ pé oòrùn ti lẹ̀. S ṣùgbọ́n kò sí àkókò tí oòrùn lẹ̀. Òun nìkan ni ó ń rìn kọjá ọ̀run láti ọ̀rọ̀ sí ìgbàlẹ̀.